"شرکت های سهامی‌زراعی"
هدف از تشکیل این شرکتها افزایش بازده و بهبود کیفیت محصولات کشاورزی از طریق تجمیع واحدها و مکانیزه کردن کشاورزی و به کار بردن روش های نوین کاشت و برداشت است.
هر کشاورز به قدر ارزش زمین خود در شرکت های سهامی‌زراعی سهیم و شریک می‌شود ولی به کاشت حصه خود همچنان ادامه می‌دهد. اما بدون موافقت شرکت حق فروش آن را ندارد و سهامداران شرکت در خرید آن حق تقدم کامل دارند. وراث وی نیز بجای زمین، از سهام شرکت به عنوان حق الارث دریافت می‌دارند و بدین ترتیب از قطعه قطعه شدن زمین که موجب کاهش بازده فعالیت کشاورزی است، جلوگیری می‌شود. تشکیل شرکت های سهامی زراعی، ضمن حفظ اصل مالکیت خصوصی اراضی مزروعی، موجبات تجمیع قطعات کوچک مزروعی و ایجاد واحدهای بزرگ مکانیزه را فراهم می‌آورد و تلفیق مطلوبی است میان مالکیت خصوصی و بهره برداری جمعی.
تاسیس شرکت های سهامی‌زراعی این امکان را برای کشاورزان صاحب زمین در ایران تامین کرد که نیروهای خود را برای بهبود و توسعه کار خویش متمرکز سازند و از عواید قابل ملاحظه ای نیز برخوردار شدند. نتایج پانزده ساله اجرا و تحقق و اصلاحات ارضی را می‌توان در چند رقم خلاصه کرد:
- بیش از دو میلیون خانواده کشاورز ایرانی مالک اراضی مزروعی خود شدند.
- پرداخت بیش از ۲۰ میلیارد ریال وام از طریق ۲۸۷۰ تعاونی روستایی به ۲،۸۰۰،۰۰۰ نفر اعضای آنها.
- تاسیس ۱۴۷ اتحادیه شرکت های تعاونی که بیش از ۲۸۰۰ تعاونی فوق الذکر در آنها عضویت یافتند.
- تشکیل ۸۹ شرکت سهامی‌زراعی با نزدیک شصت هزار سهامدار و عضو که فعالیت آنها بر مساحتی معادل چهارصد هزار هکتار اراضی مزروعی شامل میشد. کلیه این شرکت ها سودآور و دارای بهره و بازده اقتصادی رضایتبخش بودند.
- تشکیل ۳۵ شرکت تعاونی کشاورزی تخصصی که در مساحتی معادل ۸۸،۰۰۰ هکتار به فعالیت زراعی اشتغال داشتند و حیطه کاشت و برداشت آنان بر ۵۷،۰۰۰ هزار خانواده کشاورز شامل میشد.
- ایجاد ۱۰۲۲ خانه فرهنگ روستایی که نزدیک به دو میلیون تَن، از خدمات متنوع آموزشی و فرهنگی آنان استفاده می‌کردند همچنین برابر ۲۵۰،۰۰۰ کودک روستانشین سه تا شش ساله از ۷۴۹ مجتمع مهدکودک و شیرخوارگاه و کودکستان استفاده کرده، علاوه بر خدمات بهداشتی و مقدمات آموزش، یک وعده غذای رایگان دریافت می‌کردند.
- در مدت پانزده سال مورد اشاره، تولیدات کشاورزی ایران به طور متوسط سالیانه پنج درصد افزایش یافت، به عبارت دیگر در همین مدت مجموعا دو برابر شد.
