"فصل ششم"
"انقلاب آموزشی و اصلاحات
فرهنگی"
"دفاع از تمدن ایرانی و
هویت ملی"
همه دیدند و می‌دانستند که من
بیش از هر چیز به اندیشه آینده ایران بودم. هم رسالت و وظیفه من این بود و هم
اقتضای منش و طبیعتم. مفهوم سازندگی آینده ایران توجه به آموزش جوانان آن
بود. به همین سبب در کنار تأمین
بهداشت و سلامت ایرانیان، سیاست آموزشی از اولویت خاصی برخوردار بود. به هنگام آغاز
سلطنت پهلوی فقط صدی یک از ایرانیان با سواد
بودند.آری، در کشوری که صدها تن از برجسته‌ترین نوابغ انسانیت، چون فارابی و رازی و
حلاج و ابن سینا، غزالی و فردوسی و سعدی و مولوی و حافظ و نظامی و خیام و روزبهان
و رودکی و شیخ بهایی و فرخی سیستانی، منوچهری و سنایی و عطار و خاقانی و خواجه
نظام الملک و پروین اعتصامی و ... را تربیت کرد تنها یک درصد از نفوس خواندن و
نوشتن می‌دانستند و اثری از آموزش واقعی نبود.
طبیعتا آغاز هر کار دشوارتر است
و امکانات ماهم محدود‌تر بود. طبق سرشماری ۱۳۳۵ ، ۱۴.۹% از
ایرانیان با سواد بودند و از چهار میلیون نفر کودکان لازم التعلیم فقط ۱،۷۲۰،۰۰۰ تن آنان توانستند در آن سال به مدرسه راه
یابند.
پس می‌بایست در جستجوی راه حل های انقلابی برای
مبارزه با بیسوادی و گسترش آموزش بود من قبلا به این تدابیر و راه حل ها، یعنی
تشکیل سپاه دانش، اشاره کردم.
حاصل کار سپاه دانش و کوشش های متعارف اداری را
در زمینه گسترش آموزش عمومی می‌توان در چند رقم بیان و خلاصه کرد.
طی پانزده سال میزان افزایش
تعداد دانش آموزان در مقاطع مختلف تحصیلی به شرح زیر است:
کودکستانها ۱۳۵۰%
مدارس ابتدایی ۵۶۰%
دوره راهنمایی ۲۶۳%
مدارس متوسطه ۳۳۱%
مدارس حرفه ای و فنی ۱۵۵۰%
مدارس سپاه دانش ۶۹۲%
تعداد کل دانش آموزان و
دانشجویان کشور، طی همین مدت از ۱.۵ میلیون نفر به بیش از ده میلیون تن رسید. این کامیابی بزرگ بیش از
همه مرهون و مدیون سپاه دانش است که نه تنها به کار اصلی خود یعنی آموزش بی سوادان
پرداخت و میلیون ها تن را از نعمت خواندن و نوشتن برخوردار ساخت،بلکه شور و شوقی وصف ناپذیر
نسبت به دانستن و آموختن در همه گروه های جامعه به خصوص در میان روستاییان به وجود
آورد. بر اثر کوشش سپاه دانش، نسبت تعداد دانش آموزان در روستاها طی مدت پانزده سال از ۳۹.۴% به ۵۲.۸% کل دانش آموزان کشور بالغ گردید
که این درصد تقریبا با تناسب جمعیت روستانشین در مجموع نفوس مللکت برابر است.
باید افزود که به احتمال قریب
به یقین میزان افزایش بودجه آموزش و پرورش ایران طی این مدت، در دنیا بی نظیر است:
بودجه آموزش و پرورش در برنامه سوم عمرانی کشور
(در اینجا یک صفحه از کتاب جا افتاده است)
