"فصل
هفتم"
"کوشش برای انقلاب اداری"
دیوانسالاری (بروکراسی) مشکلی است جهانی که اختصاص
به ایران ندارد ولی متاسفانه از دیرباز در کشور ما به صورت یک تأسیس اجتماعی و مقاوم
در آمده. قبلا یادآور شدم که بخشی از اصل دوازدهم منشور انقلاب ما اختصاص به انقلاب
اداری و مبارزه با دیوانسالاری داشت. ما می‌دانستیم که در این رهگذر به مبارزه با هیولائی
می‌پردازیم که در گذشته همواره پیروز بوده است:
هیولای کاغذ بازی، کندکاری، کار امروز به فردا نهادن،
که برای پیروزی بر آن بیش از هر چیز تغییر بنیادی در رفتارهای فردی، روانی و اخلاقی
ضرور است و میدانستم که این تغییر بنیادی، کاری آسان نیست.
"اصلاحات
آموزشی شرط لازم اصلاحات اداری"
عقیده من همواره بر آن
بود که دستگاه اداری باید در خدمت مردم باشد و کارمندان موظفند با حس مسئولیت و روح
قاطعیت و سرعت عمل به حل و فصل مسائل مردم و تمشیت امور مملکت بپردازند. ولی میدانستم
که باید در رویه سازمان های اداری نسبت به مردم تغییر حاصل شود و هم در رفتار مردم
در برابر دستگاه اداری.
ضرورت
انقلاب اداری از این جهت احساس می‌شد که حجم کار دستگاه های اداری مملکت به سبب افزایش
سریع نفوس و بسط و توسعه اقتصاد ملی و اجرای اصل عدم تمرکز و ایجاد سازمانهای جدید
روز به روز افزایش می‌یافت.
ما
به دشواری تلاش خویش آگاه بودیم و می‌دانستیم که باید به اصلاحی بنیادی در سازمان اداری
ایران پرداخت. به همین سبب انقلاب اداری و آموزشی را لازم و ملزوم یکدیگر می‌دانستیم.
هدف انقلاب آموزشی در همه
سطوح و مقاطع تحصیلی آن بود که مردم ایران از درایت و بینش و تدبیر لازم برخوردار شوند
و طبیعتا این برخورداری حسن جریان امور اداری مملکت را باعث می‌شد.
باید
مجددا به این نکته اشاره کنم که یکی از اهداف
تشکیل سپاه های دانش، بهداشت و ترویج و آبادانی نیز این بود که در سطح روستاهای کشور
از سنگینی دستگاه های اداری کاسته شود و روحیه جدیدی به وجود آید. آرزوی من آن بود
که بر اثر انقلاب آموزشی این روحیه بر همه
افراد جامعه تسری یابد و هر ایرانی، با دانش
و آگاهی لازم، خود را عضوی موثر و مسئول از جامعه متحول ایران بداند.
بر
اجرای انقلاب اداری، یک شورای مرکزی تشکیل شد و نمایندگان آن ماموریت یافتند که در
همه سازمان های دولتی به تغییر و اصلاح روش های اداری بپردازند. در این زمینه نتایجی
بدست آمد، بعضی از تشریفات سبک‌تر و آسان‌تر شد و در چند جا اصل عدم تمرکز جامعه تحقق
پوشید. همچنین کوششی قابل ملاحظه برای آشنا ساختن مسئولان اداری با روشهای جدید مدیریت
و استفاده از "کامپیوتر" در سازمانها معمول گشت.
